نامهای از حسین فرحبخش برای ثبت در تاریخ سینمای ایران
محمد حسین فرحبخش تهیه‌کننده سینما پیرو مسائل اخیر تهیه‌کنندگان و تشکل واحد تهیه‌کنندگان متنی را با عنوان «نامهای برای ثبت در تاریخ سینمای ایران» منتشر کرد.
فرحبخش در بخش‌هایی از این متن نسخه‌ای آورده است: «روزی که اینجانب (محمدحسین فرحبخش) سال 1367 بانی و پیگیر تاسیس یک تشکل صنفی واحد و فراگیر برای حفظ و صیانت از حقوق تهیه‌کنندگان سینمای ایران شدم، به خواب هم نمی‌دیدم منفعت‌طلبی، خودخواهی و سیاست بازی‌های گروه قلیلی که کوچک‌ترین دغدغه صنفی ندارند کار را به جایی برساند که نه فقط منافع صنف تهیه کننده، بلکه کلیت سینمای ایران در معرض خطر و اضمحلال قرار گیرد.
حرکت اخیر چند تن از ظاهراً تهیه‌کنندگان که در برابر ایده اتحادیه تهیه‌کنندگان مقاومت و جوسازی می‌کنند، حکایت همان مثال معروف شترمرغی است که نه به عنوان شتر بار می‌برد و نه به عنوان مرغ تخم می‌گذارد و مدام جبهه و جایگاه عوض می‌کند. توجه این آقایان را به ماجراهای سال 1374 جلب می‌کنم که عده‌ای از همین حضرات شرایط ورود به مجمع تولید و توزیع‌کنندگان فیلم ایران را نداشتند، پس با توسل و فشار آوردن به معاونت سینمایی وقت آقای فرید‌زاده کاری کردند که مجمع به حال تعلیق درآمد و بعد که در سال 1376 اداره کل نظارت را در دست خود گرفتند همه را با زور و اجبار دولتی وادار کردند زیر چتر یک صنف جدید که همین اتحادیه امروز است بروند.
چطور حالا که دولت فقط قرار است نقش میانجی میان سلایق مختلف را ایفا کند. فریاد سر داده‌اند که دولت دارد صنف‌سازی می‌کند و دولت حق دخالت در امور صنفی را ندارد؟ مگر همین حضرات سال 76 با قدرت دولت مجمع را منحل نکردند تا تبدیل به اتحادیه فعلی شود. مگر همین آقایان سال 1386 که منافع اقتصادی‌شان را در خطر دیدند دست به دامن آقای جعفری جلوه معاونت سینمایی وقت و آقای اربابی نشدند که شورای عالی تاسیس کنند. آن زمان چه کسی جز دولت اتحادیه را مجبور کرد کنار دو تشکل شبه صنفی قرار گیرد تا شورای عالی تشکیل و خواسته آقایان برآورده شود.»
وی در ادامه آورده است: «چطور هر وقت منافع آقایان ایجاب کند دخالت دولت در امور صنفی نه تنها روا که واجب است و در غیر آن حضرات ژست اپوزیسیون می‌گیرند و حرف‌های دهن پر کن می‌زنند. هیچ کس فراموش نکرده که ماموریت شورای عالی برای مدت محدود یک سال طراحی شده بود و قرار بود اگر در این مدت این شورا به اهدافش نرسید خود به خود منحل شود.
اما وقتی با پایان این مدت دوستان دیدند منافع‌شان در ادامه فعالیت این شورای کذایی است برخی اعضای دون پایه اتحادیه را تطمیع کردند به برخی بی‌هویت، هویت کاذب دادند و به برخی جاه‌طلب عنوان و سمت سوری و ظاهری تا نفاق ایجاد شود و به اتحادیه صدمه بزنند شورای عالی را اسماً زنده نگه دارند، در حالی که این شورا همان آبان 1387 توسط معاونت سینمایی منحل اعلام شده بود و امروز دیگر وجود خارجی ندارد.
افرادی که به عنوان تهیه‌کننده وابستگی تام و تمام به دولت و بودجه‌ها و رانت‌های دولتی دارند حال که دولت در نقش میانجی قصد ایجاد وحدت میان سلایق مختلف دارد و صراحتا اعلام کرده چند تشکل تهیه‌کنندگی را منحل و مانع پیشرفت سینمای ایران می‌داند و خواستار اتحاد و یکپارچه شدن تهیه‌کنندگان زیر یک سقف واحد شده ساز مخالف کوک کرده‌اند چون تفرقه و اختلاف منافع‌شان را تضمین می‌کند.
این دوستان چرا نمی‌خواهند باور کنند زمان رانت‌خواری و دست‌درازی به سرمایه و بودجه‌های گزاف دولتی تمام شده، مسوولان جدید امور سینمایی در پی عدالت و ایجاد اتحاد میان تهیه‌کنندگان هستند. جالب این که تا پیش از این همیشه در هر انشعابی میان تهیه‌کنندگان به وجود می‌آمد، می‌شد رد پای دخالت مسوولان دولتی را پیدا کرد و برای اولین بار مسوولین دولتی به درستی متوجه شده‌اند چند دستگی میان تهیه‌کنندگان به ضرر سینمای ایران و حتی سیاست های خودشان است.
بنابراین از وحدت حمایت می‌کنند انشعاب در این صنف هیچ گاه نتیجه نداشته امروز متاسفانه عده‌ای معتقدند وحدت میان دیدگاه‌های مختلف غیر ممکن است اما خبر ندارند یا خود را به بی‌خبری زده‌اند که همان کسانی که در اواخر دهه 60 در پی انشعاب در صنف بودند، امروز از ایده وحدت و یکپارچگی استقبال کرده و فهمیده‌اند تفرقه و انشعاب هیچ نتیجه‌ای جز آسیب و خسارت در پی ندارد امروز کسانی که به دنبال تفرقه هستند که هیچ منافعی در سینما ندارند و فقط به دلیل کینه شخصی از افرادی خاص، مسائل صنفی را بهانه انتقام‌گیری کرده و در واقع کمر به نابودی صنف بسته‌اند.»
فرحبخش در ادامه نقطه‌نظراتش را اینگونه آورده است: «در این میان افرادی هستند که یا منافع مالی خود را دنبال می‌کنند یا به دنبال جاه و مقام افتاده‌اند و یا به دلیل بی‌لیاقتی از طریق آویزان شدن به عده‌ای باج‌خواهی می‌کنند کسانی که با پرداخت دستمزدهای آنچنانی و خارج از عرف صنف تهیه‌کننده و سینمای ایران را به قهقرا برده‌اند و بدنام شده‌اند، حالا به دنبال هویت می‌گردند.
جالب این که همین حضرات که مدعی اکثریت بودن هستند و اتحادیه را بر انحصار طلبی متهم می‌کنند حاضر نیستند در یک انتخابات آزاد شرکت کنند چون می‌دانند در یک انتخابات فراگیر هرگز رای نخواهند آورد. باید از این آقایان که به جای انتخابات ساز مدیریت فراکسیونی را سر داده‌اند پرسید چگونه می‌توان قبل از انتخابات فراکسیون تشکیل داد.
قاعده هر کار صنفی گروهی و حتی سیاسی ابتدا انتخابات آزاد است و تازه پس از آن گروه‌های برنده انتخابات فراکسیون تشکیل می‌دهند همین از زیر بار انتخابات فرار کردن نشان می‌دهد می‌دانند همان عده‌ای هم که ظاهرا دور خود جمع کرده‌اند بهشان رای نمی‌دهند چون می‌دانند و شناخت دارند که شما برای همکاران خود کاری نمی‌کنید و دنبال منافع شخصی هستید باید از این حضرات پرسید چه منافعی در چند دستگی و عدم اتحاد دارید که به تکاپو افتاده راه تفرقه در پیش گرفته‌اید؟ ابراز نظر و بهانه این آقایان برای جلوگیری از اتحاد، متعدد و البته متناقض است. گاه پای دولت را وسط می‌کشند و گاه از سینمادار، تهیه کننده گلایه می‌کنند.»
این تهیه‌کننده در بخش دیگری از این نامه آورده است:«اول باید پرسید که اصلا مگر سینمای ایران چند سینمادار، تهیه‌کننده دارد که تا این حد باعث نگرانی حضراتی شده که تازه مدعی اکثریت بودند در صنف هم هستند. چطور دوستانی که مدعی اکثریت داشتن هستند، می‌ترسند در انتخابات حریف انگشت شمار سینمادار، تهیه‌کننده نشوند. دوستانی که عنوان تهیه‌کننده، کارگردان را یدک می‌کشند و خود را تافته جدا بافته می‌دانند در این مدت جایی و به اصطلاح انشعاب چه منافعی پیدا کرده‌اند که در اتحادیه نداشته‌اند.
این عزیزان که مدعی هستند در ابتدای تاسیس این صنف بیشتر تهیه‌کننده، کارگردان نقش داشته‌اند فراموش نکنند آن زمان سیاست‌های معاونت امور سینمایی اجازه فعالیت به تهیه‌کننده را نمی‌داد این سیاست مانع از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی می‌شد بنابراین دولت با پرداخت مستقیم پول نقد کارگردان‌ها را به تهیه کننده تبدیل می‌کرد حالا همین افراد از این که صنف با شمشیر معاونت امور سینمایی قرار است یکدست شود گلایه می‌کنند و نمی‌خواهند بفهمند و ببینند اتفاقا این بار از شمشیر دولت خبری نیست و واقعا صنف و اکثریت اعضای آن به این رشد بالندگی رسیده‌اند که با تفاهم و همدلی باید اختلافات را کنار گذاشت و به وحدت رسید و از صنف حکیم فرموده خبری نیست.
باید از این دوستان پرسید آیا صدماتی که از طریق عملکرد شما به صنف تهیه‌کننده و سینمای ایران خورده برایتان کافی نیست؟ آیا این که هر فرد غیر کارشناس و کار نابلدی از همین تفرقه‌ای که شما باعث شده‌اید سوء استفاده کرده و خود را وارد این صنف می‌کند را نمی‌بینید؟ یا این که آگاهانه امروز هم دارید خیانت سال 1376 خود را تکرار می‌کنید؟«
فرحبخش سپس خطابش را هیات مدیره خانه سینما قرار داده و نوشته است: «در این میان سخنی هم با هیات‌مدیره خانه سینما دارم که دانسته یا ناخواسته آتش بیار معرکه شده و برخلاف نص صریح اساسنامه خانه سینما که می‌گوید از هر حرفه فقط یک صنف می‌تواند عضو خانه سینما شود، شورای عالی را که حکیم فرموده درست شده و نه رسمیت دارد و نه اساسنامه، به عنوان صنف در انتخابات دعوت می‌کنید اما اتحادیه که تا کنون هیچ درخواستی برای خروج از خانه سینما یا مجمع عمومی نداشته را نادیده می‌گیرید.
البته همگان می‌دانند که تخم این نفاق که امروز ریشه دوانده ومیوه داد در مدیریت قبلی خانه سینما کاشته که در جمع شورای مرکزی اتحادیه گفت می‌توان بیش از یک صنف از هر حرفه را عضو خانه سینما کرد که غیر قانونی بودن این گفته همان وقت به ایشان تذکر داده شد.»
این تهیه‌کننده در پایان یادآور شده است: «سال 1367 که بنده به اتفاق تنی چند از دوستان به دنبال تشکیل یک نهاد صنفی برای تهیه‌کنندگان بودیم اولین هدفمان مبارزه با سیاست‌های معاونت وقت امور سینمایی بود. این صنف را بنده با همکاری چند تن از دوستان همدل آن زمان به راه انداختیم و حرکتی شد که مسیر آن به اتحادیه امروز رسید.
حالا نه از تلاش و زحماتی که در این راه صرف کرده‌ام پشیمان باشم اما غمگین و متاثر هستم که نهالی را که با خون دل آ‌بیاری کردیم دستاویز بازی‌های کودکانه گروهی منفعت طلب شده به این ظاهرا دوستان فقط می‌توانم توصیه و سفارش کنم اگر واقعا دلسوز فرهنگ و صنعت سینمای جمهوری اسلامی ایران هستند دست از لجاجت، خودمحوری و منفعت طلبی برداشته اجازه دهند با جمع شدن سلایق مختلف زیر یک سقف نه فقط حرفه تهیه‌کنندگی بلکه سینمای ایران از خسارت دیدن و در نهایت نابودی کامل نجات پیدا کند.
می‌گویند در این سه سال فعالیت به اصطلاح شورای عالی فضا بدون تشنج و آرام بود. سوال بنده از این دوستان این است. در این سه سال چه کاری انجام دادید جز اینکه میوه و شیرینی میل کردید؟ انسان زمانی که خنثی است و فعال نیست، تشنج و نا راحتی هم ندارد.»
فرحبخش در پایان این نوشتار آورده است: «به معاونت امور سینمایی هم توصیه می‌کنم از سرنوشت معاونت‌های قبلی عبرت بگیرد و از هر نوع دخالتی که منجر به تفرقه در صنف شود فاصله بگیرد.»