تاخیر در ارائه لوایح بودجه و برنامه و عدم اجرای بسیاری از مصوبات مجلس، علت العلل پیشنهاد موسی‌الرضا ثروتی برای سوال از رئیس‌جمهور است.
نسرین وزیری: البته این عضو کمیسیون برنامه و بودجه که این روزها عض ثابت کمیسیون تلفیق نیز هست، تاکید دارد که چنین اهتمامی در مجلس نیست و به دلیل برخی ملاحظات سیاسی و رویکرد حمایتی مجلس از دولت، نمایندگان به دنبال طرح سوال از رئیس‌جمهور نیستند.
او که اظهارات احمدینژاد را منحصر به فرد می‌خواند معتقد است که گاهی سخنان وی از لحاظ قانونی جایگاهی ندارد و این به خاطر آن است که آقای رئیس‌جمهور، هم خودش را قانونگذار می‌داند و هم مجری قانون وخیلی هم دوست دارند که حتی مافوق مجلس و قوانین مصوب آن کار کند.
ثروتی در گفت‌وگوی مشروحش با خبرآنلاین به گوشه‌ای از تخلفات بودجه نویسی دولت اشاره کرده و عملکرد کمیسیون تلفیق را پیش بینی نموده که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم:
*در نشست خبری دیروز رئیس‌جمهور به دلیل تاخیر در ارائه لوایح برنامه پنجم و بودجه 89 انتقاد شد و خبرنگاران به ایشان یادآور شدند که مجلس به دلیل تاخیر دولت است که فرصت بررسی برنامه پنجم پیش از لایحه بودجه 89 را نیافته است. اما ایشان پاسخ دادند که اینگونه نیست و علت اصلی تاخیر صورت گرفته از سوی دولت، کندی کار در مجلس در بررسی لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها بوده است والا لایحه بودجه سال بعد در مهرماه آماده بوده است. نظر شما درباره این اظهارات ایشان چیست؟
آقای رئیس‌جمهور فرمایشاتی دارند که مخصوص خودشان است و از لحاظ قانونی جایگاهی ندارد. ایشان باید برنامه پنجم توسعه را تا پایان شهریورماه به مجلس می‌آوردند که در عوض در دی‌ماه آن را ارائه دادند. لایحه بودجه 89 را هم براساس آیین‌نامه داخلی مجلس باید تا 15 آذرماه به مجلس تقدیم می‌کردند که نکردند و تقریبا اوایل بهمن‌ماه بود که آن را به مجلس آوردند. برخلاف اظهارات ایشان باید بگویم که علت کمبود وقت مجلس در بررسی این لوایح اقتصادی، همین تاخیرهای دولت است که سبب شده مجلس فرصت بررسی لایحه برنامه پنجم را قبل از بودجه 89 نیابد.
*ولی رئیس‌جمهور نه‌تنها در کنفرانس مطبوعاتی دیروزشان که حتی پیش از آن هم اعلام کردند که نظر نمایندگانی همچون شما را قبول ندارند و اگر قصوری هم هست، متوجه مجلس است نه دولت.
این به خاطر آن است که آقای رئیس‌جمهور، هم خودش را قانونگذار می‌داند و هم مجری قانون. البته ایشان خیلی دوست دارند که حتی مافوق مجلس و قوانین مصوب آن کار کنند. در حالی که دولت باید تابع مجلس باشد. کما اینکه مقام معظم رهبری هم فرموده‌اند که همه باید تابع قانون باشند و امام(ره) نیز تاکید داشتند که مجلس در راس امور است. از این رو این رئیس‌جمهور است که باید برنامه‌هایش را با مجلس هماهنگ کند. اما متاسفانه دولت دو تخلف قانونی آشکار را در ارائه لوایح برنامه پنجم توسعه و بودجه 89 مرتکب شد. یکی به دلیل تاخیر چهارماهه در ارائه لایحه برنامه پنجم (از شهریورماه تا دی‌ماه) و دیگری به دلیل تاخیر دوماهه در ارائه لایحه بودجه 89 (از آذرماه تا بهمن‌ماه). باید بگویم که استدلالات آقای احمدینژاد محدود به خودشان است. ایشان سخنانی را مطرح می‌کنند و کاری هم ندارند که اظهاراتشان با قانون مطابقت دارد یا نه؟
*برخی نمایندگان با اشاره به افزایش دو برابری درآمدهای دولت از محل اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها، آن را هم خلاف قانون مصوب مجلس و در شمار تخلفات قانونی دولت می‌دانند. شما هم همینطور فکر می‌کنید؟
بله. مجلس در قانون مصوب خود آورده است که دولت در یکسال ابتدایی اجرای این قانون، باید بین 10 تا حداکثر 20 هزار میلیارد تومان درآمد داشته باشد، اما دولت آن را 40 هزار میلیارد تومان افزایش داده و توجیهاتی ارائه میدهد که برای مجلس قابل پذیرش نیست.
*آیا این قسمت از لایحه بودجه 89 که مطابق مصوبه پیشین مجلس در قانون هدفمند کردن یارانه‌هاست، در مجلس اصلاح میشود؟
بله قطعا. اگر مجلس کنترل‌های قانونی لازم را نداشته باشد، دولت مرتکب تخلفات قانونی بیشتری میشود. مثلا می‌بینید که صندوق مهر رضا را بدون اخذ قانونی از سوی مجلس، به اجرا در می‌آورد، اما قانون مسکن جوانان را که در مجلس هفتم تصویب کرده‌ایم، هنوز اجرایی نکرده‌اند؟ می‌دانید چه حجم زیادی از قوانین مصوب مجالس هفتم و هشتم هست که هنوز با گذشت ماه‌ها و سال‌ها از زمان تصویبشان، هنوز از سوی دولت اجرایی نشده‌اند؟ آقای رئیس‌جمهور به جای این حرف‌ها بفرمایند که چرا قوانین مصوب مجلس را اجرا نمی‌کنند؟
اینها از ویژگی‌های منحصر به فرد دولت ایشان است که به دلیل برخی مسائل و ملاحظات سیاسی و رویکرد حمایتی مجلس از دولت، به آنها رسیدگی نمی‌شود. به همین دلیل است که معتقدم مجلس از جایگاه قانونیاش در مقابل دولت کوتاه آمده است. مجلس باید از دولت سوال کند که چرا برخلاف قانون عمل میکند؟
وقتی که مجلس از انجام وظایف قانونی خود کوتاه می‌آید، دولت هم به خودش اجازه پیش روی میدهد و به جای پاسخگویی به مجلس، مجلس را متهم میکند.
*بخشی از سخنان شما، کمی مبهم بود. اینکه گفتید مجلس باید از دولت سوال کند، به منزله این است که طرح سوال از رئیس‌جمهور باید در دستور کار مجلس قرار بگیرد؟ یعنی شما چنین پیشنهادی را خطاب به همکاراتان در مجلس مطرح می‌کنید؟
بنده شخصا معتقدم که باید از دولت به دلیل تخلفات قانونیاش سوال کرد. اما متاسفانه مجلس به دلیل برخی ملاحظات سیاسی، مراعات دولت را میکند.
*فکر می‌کنید در شرایط موجود چنین اهتمامی در میان نمایندگان مجلس وجود دارد؟ به ویژه آنکه طرح سوال از رئیس‌جمهور نیازمند امضا و موافقت 75 تن از نمایندگان است.
نه. چنین همتی در مجلس نیست. همانطور که گفتم فعلا ملاحظات سیاسی و اینگونه مصلحت‌اندیشی‌ها به انجام وظایف قانونی مجلس، ارجحیت دارد. البته انجام این وظایف نظارتی از تذکر گرفته تا سوال و استیضاح بستگی به خود مجلس دارد. فعلا که مجلس سکوت کرده و قصد استفاده از ابزارهای نظارتی‌اش را ندارد.
*دولت در مواردی همچون افزایش درآمدهای ناشی از هدفمند کردن یارانه‌ها به گونه‌ای عمل میکند که همواره توپ در زمین مجلس باشد تا اگر مجلس تصمیمی اصلاحی به نسبت لایحه ارائه شده از سوی دولت گرفت، در اجرا هر مشکلی که پیش آمد متوجه مجلس باشد نه دولت. آیا با این وجود باز هم مجلس به کاهش درآمد منظور دولت در این زمینه اصرار خواهد داشت؟ حتی اگر مردم، مجلس را مقصر ببینند یا دولت بخواهد مجلس را مقصر جلوه دهد؟
قضاوت در این زمینه برعهده مردم است که باید ببینند تصمیمات دولت به نفعشان است یا اصلاحات مجلس. مجلس به دلیل جلوگیری از تورم بالا، مخالف درآمد 40 هزار میلیاردی دولت از محل اجرایی هدفمند کردن یارانه‌هاست. چون همان درآمد 20 هزار میلیاردی مصوب مجلس هم تورم زیادی را به همراه خواهد داشت.
*تورم درآمد 20 هزار میلیارد هدفمند کردن یارانه‌ها چقدر است و اگر این درآمد مطابق خواسته دولت تا سقف 40 هزار میلیارد تومان افزایش یابد، با چه تورمی روبه‌رو خواهیم بود؟
درآمد 20 هزار میلیارد تومان دولت از این محل، حداقل 30 درصد تورم را افزایش میدهد. اما اگر درآمد دولت از محل هدفمند کردن یارانه‌ها تا 40 هزار میلیارد تومان افزایش یابد، تورم تا 50 درصد افزایش خواهد یافت.
*با وجود چنین تورمی، چرا دولت درآمد خودش در این بخش را افزایش داده است؟
برای اینکه می‌خواهد کسری بودجه‌اش را به نوعی جبران کند. بودجه 89، آنگونه که دولت لایحه آن را به مجلس ارائه داده است، حداقل 8 هزار میلیارد، کسری خواهد داشت. این در حالی است که برخی ارقام در لایحه بودجه سال آتی غیرواقعی دیده شده است. مثلا افزایش بودجه عمرانی کشور از 28 هزار میلیارد به 34 هزار میلیارد تومان غیرواقعی است.
آقای حسینی وزیر اقتصاد در کمیسیون تلفیق اعلام کردند که از بودجه عمرانی 28 هزار میلیاردی سال جاری، ظرف 11 ماه گذشته فقط 14 هزار میلیارد تومان جذب شده است. در سال آینده هم ما تقریبا همین اندازه امکان جذب بودجه عمرانی داریم. پس مابقی 34 هزار میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شده جذب نمی‌شود. به همین دلیل است که ما از برنامه عمرانی کشور عقب هستیم.
من حتی در نخستین جلسه کمیسیون تلفیق از وزیر اقتصاد پرسیدم که چرا براساس قانون برنامه چهارم عمل نشده و به جای برداشت 81 هزار میلیاردی از فروش نفت، معادل 8 درصد رشد ناخالص ملی نداشته‌ایم؟ چرا 243 هزار میلیارد از درآمدهای نفتی را در بودجه‌های سنواتی آورده‌ایم و تا سال 87 فقط 3 درصد رشد ناخالص ملی داشته‌ایم؟ ایشان هیچ پاسخ قانع‌کننده‌ای به این سوالات ندادند.
*با همه این اوصاف به نظر می‌رسد که لایحه بودجه 89 علی‌رغم آنکه رئیس‌جمهور تاکید دارند بدون کم و کاست در مجلس به تصویب برسد، مصوب نخواهد شد. عمده موارد اصلاحی در این لایحه، حول چه موضوعاتی است؟
درآمد دولت از محل هدفمند کردن یارانه‌ها که به احتمال قوی اصلاح خواهد شد و از 40 هزار به 20 هزار میلیارد تومان مصوب مجلس کاهش می‌یابد. از دیگر درآمدهای دولت هم به نظر می‌رسد که 10 هزار میلیارد تومان دیگر کسر شود.
بخشی از درآمدهای صندوق توسعه ملی را هم مجلس حذف خواهد کرد. چون دولت برخلاف سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، 12 هزار و 8 میلیارد تومان از درآمدهای این صندوق را به کارهای عمرانی اختصاص داده است که اگرچه دولت آن را به نوعی توجیه میکند اما از دید مجلس این تخلف غیرقانونی دولت، قابل قبول نیست.
*به این ترتیب باید انتظار این را داشت که بازهم آقای احمدینژاد از اصلاحات بنیادین لایحه بودجه گلایه‌مند شوند و طی نامه‌ای به رئیس مجلس و یا حضور در یک مصاحبه تلویزیونی از نمایندگان مجلس انتقاد کنند. اینطور نیست؟
همه اصلاحاتی که گفتم در مجموع، 2 تا 3 درصد در بودجه 89 تغییر ایجاد میکند. سال گذشته هم مجلس تنها 5/3 درصد لایحه بودجه را اصلاح کرد، اما دولت خیلی سروصدا و اعتراض کرد. حجم تغییرات در لایحه بودجه همیشه و در همه دولت‌ها و مجلس‌ها تقریبا همین‌قدر بوده است. البته باید یادآور شوم که بندهایی از لایحه بودجه 89 نیز به طور کل از سوی نمایندگان حذف خواهد شد. چون دولت در این بندها قانونگذاری کرده است. در حالی که قانون‌نویسی ضمن بودجه براساس قوانین موجود ممنوع است و دولت چنین حقی ندارد. به همین دلیل اینگونه مواد قطعا از لایحه بودجه حذف خواهند شد.
